مهندسی عمران یکی از حرفه‌های مهندسی است که به طراحی، نگهداری و ساخت سازه‌های مصنوعی و طبیعی شامل جاده ها، پل ها، کانالها،سدها و ساختمانها می‌پردازد. از لحاظ قدمت، مهندسی عمران پس از مهندسی جنگ ، دومین نظام مهندسی به حساب می‌آید و امروزه مهندسی عمران، حد واصل مهندسی نظامی و مهندسی غیرنظامی محسوب می‌گردد. مهندسی محیط زیست، مهندسی ژئوتکنیک، ژئو فیزیک، ژئودزی، مهندسی کنترل، مهندسی حمل و نقل، علوم زمین، علوم جوی، مهندسی قانونی، مهندسی شهری، مهندسی هیدرولیک، علم مواد، مهندسی سازه های دریایی، مدیریت سواحل، نقشه برداری و سازه از جمله زیرشاخه‌های مهندسی عمران هستند.
تاریخچه:
آغاز فعالیت‌های مهندسی عمران احتمالاً بین دو هزار تا چهار هزار سال پیش از میلاد مسیح و در مصرباستان و میان رودان بوده‌است. هنگامی که انسان‌ها زندگی عشایری را رها کردند؛ نیاز به ساخت‌وساز جهت تأمین سرپناه پدید آمد. در همان زمان گسترش حمل‌ونقل به نحو فزاینده‌ای اهمیت یافت و به اختراع چرخ و همچنین آغاز دریانوردی منجر شد.تا پیش از دوران مدرن، تفاوت واضحی بین مهندسی عمران و معماری وجود نداشت. و اغلب از این دو عنوان به جای یک‌دیگر استفاده می‌شد. از ساخت هرم های مصری (۲۷۰۰–۲۵۰۰ پیش از میلاد) می‌توان به عنوان اولین نمونه از ساخت سازه‌های عظیم یاد کرد. از دیگر سازه‌های تاریخی عمرانی می‌توان به سامانهٔ مدیریت آب قنات در ایران باستان (با قدمت بیش از ۳۰۰۰ سال)، پارتنون در یونان باستان (۴۴۷–۴۳۸ پیش از میلاد)، جاده آپیا در روم باستان (۳۱۲ پیش از میلاد) و دیوار بزرگ چین (۲۲۰ پیش از میلاد) اشاره‌کرد.
در قرن هجدهم میلادی تعریف مهندسی عمران از مهندسی جنگ تفکیک شد. جان اسمیتون اولین کسی بود که خود را مهندس عمران خواند. او کسی بود که فانوس دریایی ادیستون را بنا کرد و در سال ۱۷۷۱ به کمک همکارانش انجمن علمی مهندسان عمران اسمیتونین را بنیان نهاد. در سال ۱۸۱۸ مؤسسهٔ مهندسان عمران در لندن تأسیس شد و در سال ۱۸۲۰ توماس تلفورد، مهندس برجسته، اولین رئیس مؤسسه شد. مؤسسه در سال ۱۸۲۸ مجوز سلطنتی را کسب کرد.
معرفی گرایشهای مختلف:
کاردانی مهندسی عمران:
کاردانی فنی عمران – روسازی راه
کاردانی فنی عمران – زیر سازی راه
کاردانی راهداری
کاردانی ماشین آلات
کاردانی حمل ونقل
کاردانی فنی عمران – پل سازی و ابنیه فنی
کاردانی فنی عمران – نقشه برداری
کاردانی فنی عمران – ساختمانهای بتنی
کاردانی فنی عمران – عمران روستایی
کاردانی فنی عمران – کارهای عمومی ساختمان
کاردانی فنی عمران – کارهای عمومی ساختمان
کاردانی فنی عمران – آب شناسی
کاردانی فنی عمران – آب
کاردانی فنی عمران – راه سازی
کاردانی فنی عمران – بهره برداری از منابع آب
کاردانی عمران – آب و فاضلاب
کارشناسی مهندسی عمران:
این رشته در سطح کارشناسی دارای گرایشهای متنوعی است ، گرایشهای عمران ـ عمران ، عمران ـ نقشه‌برداری و عمران ـ آب مخاطبان بیشتری دارد. گرایش عمران ـ عمران به محاسبه و طراحی سازه می‌پردازد و زمانیکه مکان یک سازه تعیین می‌شود اولین کار نقشه‌برداری است تا پستی بلندی‌ها و نقشه مربوط به آن منطقه مشخص شده و براساس آن، مکان خاک‌برداری ، میزان خاک برداری و نحوه خاک‌برداری تعیین گردد و در نهایت سطح مناسب برای پی‌سازی سازه مورد نظر آماده شود. چون نقشه‌برداری بیشتر برای سازه‌های بزرگ خارج شهر مثل سیلوها، پلها، تونل و سدها کاربرد دارد، کارهای میدانی و صحرایی این رشته بسیار زیاد است و بخش نقشه‌برداری زیرزمینی آن نیز کار نسبتاً خشنی است. در مهندسی عمران ـ آب مسائل مربوط به پیش‌بینی میزان سیلابها و روان‌آبهایی که در رودخانه‌ها جریان دارد، نحوه جمع‌آوری و نگهداری آب در مخازن پشت سدها و نحوه توزیع آن در کانالهای آبیاری را در بر دارد.
عمران ـ عمران
این رشته به مهندسی راه و ساختمان موسوم بوده است و به منظور تربیت مهندسان طراحی، محاسبه و اجرای پروژه‌های ساختمانی، صنعتی، راه‌سازی و….. نظارت بر حسن اجرای طرحهای عمرانی در زمینه‌های فوق و محاسبات در زمینه‌های یاد شده بوجود آمده است. با توجه به سیاستهای عمرانی و سرمایه‌گذاری‌های دولت برای ایجاد ساختمانها، راهها، پلها، سدها، نیروگاه‌های هسته‌ای و حرارتی، رفع نیازهای عمرانی در زمینه مسکن و تاسیسات آبی جهت تامین آب آشامیدنی شهرها و روستاها، همچنین بازسازی مناطق جنگ زده ، اهمیت این رشته مشخص می‌شود. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در وزارتخانه‌ها و شرکتهای دولتی و خصوصی به کارهای طراحی، محاسبه و اجرا بپردازند. در شرایط حاضر فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی عمران می‌توانند در دوره‌های مختلف کارشناسی ارشد سازه ، خاک و پی، راه و ترابری ، سازه‌های هیدرولیکی در داخل کشور ادامه تحصیل دهند.
عمران ـ نقشه‌برداری
طرح و اجرای برنامه‌های عمران و مطالعات مربوط به زمین نیاز به اطلاع دقیق مهندسی بهنگام به صورت نقشه‌های گوناگون از منطقه مورد نظر است. مجموعه نقشه‌برداری پاسخگوی این نیازها به گونه‌ای هماهنگ با دیگر رشته‌های عمران است و هدفش تربیت افرادی است که آگاهی علمی کافی و مهارت فنی لازم را در زمینه نقشه‌برداری داشته باشند. بعضی دروس تخصصی این رشته عبارتند از: راه‌سازی، تئوری خطاها، جغرافیای ایران، نقشه‌برداری، ژئودزی فتوگرامتری زمینی و هوایی، کارتوگرافی، هیدروگرافی.
عمران ـ آب
با توجه به اینکه توسعه کشور در زمینه‌های کشاورزی، صنعتی و عمران بستگی به میزان آب قابل استفاده دارد می‌توان صنعت آب در ایران را در زمره صنایع مادر به حساب آورد. دروس این دوره به صورت عمومی، پایه‌ی اصلی، تخصصی، انتخابی و کارآموزی است. بعضی دروس اصلی و تخصصی این رشته عبارتند از: مکانیک خاک، هواشناسی، هیدرولیک، آبهای زیرزمینی، سدهای کوتاه، پی‌سازی است.فارغ‌التحصیلان این مقطع تواناییهای لازم را در زمینه‌های مربوط به کارشناسی مطالعه منابع آب، تاسیسات آبی و سازه‌های هیدرولیکی، کارشناسی آب و فاضلاب، نظارت بر حسن اجرای طرحهای آبی را خواهند داشت.
این مطلب ادامه دارد.
دیدگاهتان را بنویسید